Serat
Wulangreh
PUPUH II
KINANTHI
01
Padha gulangen ing kalbu, ing sasmita amrih lantip, aja
pijer mangan nendra,
kaprawiran den kaesthi pesunen sariranira, sudanen
dhahar lan guling.
02
Dadiya lakuniraku, cegah dhahar lawan guling, lawan ojo
sukan-sukan,
anganggowa sawatawis, ala watake wong suka, nyuda
prayitnaning batin.
03
Yen wus tinitah wong agung, ywa sira gumunggung dhiri,
aja nyelakaken wong ala,
kang
ala lakunireki, nora wurung ngajak-ajak satemah anenulari.
04
Nadyan asor wijilipun, yen kelakuwane becik, utawa sugih
cerita, kang dadi misil,
yen pantes raketana, darapon mundhak kang budi.
05
Yen wong anom pan wus tamtu, manut marang kang ngadhepi,
yen kang ngadhep
akeh durjana, tan wurung bisa anjuti, yen kang ngadhep
akeh bongsa, nora
wurung dadi maling.
06
Sanadyan nora melu, pasti wruh lakuning maling, kaya
mangkono sabarang,
panggawe ala puniki, sok weruha gelis bisa, yeku
panuntuning iblis.
07
Panggawe becik puniku, gampang yen wus den lakoni, angel
yen durung linakwan,
aras-arasen nglakoni, tur iku den lakonana, mufa’ati
badanneki.
08
Yen wong anom-anom iku, kang kanggo ing masa iki, andhap
asor dipun bucal,
unbag gumunggung ing dhiri, obrol umuk kang den gulang,
kumenthus lengus
kumaki.
09
Sapa sira sapa ingsun, angalunyat sarta edir, iku
lambanging waong ala, nomnoman
adoh wong becik, emoh angrungu carita, kang ala miwah
kang becik.
10
Cerita kang wus kalaku, panggawe ala lan becik, tindak
bener lan becik, tindak
bener lan kang salah, kalebu jro caritareki, mulane aran
carita, kabeh-kabeh den
kawruhi.
11
Mulane wong anom iku, abecik ingkang taberi, jejagongan
lan wong tuwa, ingkang
sugih kojah ugi, kojah iku warna-warna, ana ala ana
becik.
12
Ingkang becik kojahipun, sira anggawa kang remit,
ingkang ala singgahana, aja
niat anglakoni, lan den awas wong kang kojah, ing lair
masa puniki.
13
Akeh wong kang bisa muwus, nanging den sampar pakolih,
amung badane
priyangga, kang den
pakolihaken ugi, panastene kang den umbar, nora nganggo
14
Aja ana wong bisa tutur, amunga ingsun pribadhi, aja ana
amemedha, angrasa
pinter ngluwihi, iku setan nunjang-nunjang, tan pantes
dipun cedhaki.
15
Singakna den kaya asu, yen wong kang mangkono ugi,
dahwen open nora layak,
yen sira sadhinga linggih, nora wurung katularan, becik
singkiorana kaki.
16
Poma-poma wekasingsun, mring kang maca layang iki, lan
den wedi mring wong
tuwa, ing lair prapto ing batin, saunine den estokna,
ywa nambuh wulang kang
becik.
·
Terjemahan
dari Serat Wulangreh Pupuh Kinanthi yang akan sampaikan oleh guru .
PUPUH II
KINANTHI
01
Mari latih dan pahami hati, agar perasaan bisa lebih
tajam, jangan hanya makan dan tidur,
Watak kesatria harus dipelajari, latih tubuhmu, kurangi
makan dan minum.
02
Jadikanlah kebiasaanmu, mencegah makan dan tidur, dan
jangan suka bersenang-senang,
Jika perlu lakukan seperlunya, buruklah watak orang yang
hanya bersuka-suka, akan mengurangi kewaspadaan batin.
03
Jika
sudah ditakdirkan menjadi orang besar, janganlah kamu menyombongkan diri,
jangan dekat dengan orang yang wataknya buruk, biarlah dia seperti itu, karena nantinya
akan mengajak, pada akhirnya akan menular.
04
Meski berasal dari rakyat jelata, jika wataknya baik,
atau yang pintar berbicara,
Yang jadi intinya, jika memang layak, dekatilah dengan
harapan akan mengangkat harkatmu.
05
Para pemuda memang sudah sepatutnya, menyesuaikan pada
hal yang dihadapi, jika yang dihadapi orang yang licik, paling-paling hanya
bisa berjudi, jika yang dihadapi orang-orang bangsat, akirnya juga akan menjadi
maling.
06
Walaupun kamu tidak ikut-ikutan, sepatutnya kamu tau
watak pencuri, begitulah semuanya, kelakuan buruk ini, meski hanya melihat akan
cepat bisa, itulah tuntunan iblis.
07
Perbuatan baik itu, mudah jika sudah dilakukan, tapi
sulit dika belum dikerjakan, rasanya malas untuk melakukan, maka lakukanlah,
karena akan bermanfaat bagi dirimu.
08
Jika anak muda itu, yang berlaku dimana sekarang, sopan
santun sudah dibuang, sombong dan selalu tinggi hati, hanya membual yang
dikerjakan, bergaya, congkak dan mentang-mentang.
09
Membanggakan diri sendiri, egois dan tak peduli, itulah
perlambang dari orang yang buruk, pemuda yang jauh dari orang baik, tak mau
mendengarkan petuah, yang buruk dan yang baik.
10
Cerita yang telah terjadi, perbuatan buruk dan baik,
perbuatan benar dan salah, termasuk dalam cerita ini, maka disebut cerita,
semua hal agar diketahui.
11
Maka pemuda itu, sebaiknya yang teliti, jika berbicara
dengan orang tua, yang banyak bicaranya, pembicaraan itu macam-macam, ada yang
baik ada yang buruk.
12
Jika baik pembicaraannya, ambilah dengan cermat, yang
buruk sembunyikanlah, jangan pernah berniat melakukan, dan waspadailah orang
yang berbicara itu, yang lahir generasi ini.
13
Banyak orang yang bisa bicara,
namun entah bagaimana hasilnya, hanya dirinya sendiri, yang akhirnya
mendapatkan, emosinya yang dikedepankan, tak ada pengendalian.
14
Jangan ada orang yang membalas bicaranya, biarlah aku
sendiri, jangan pernah terpancing, merasa lebih pintar, inilah setan
gentayangan, tak pantas didekati.
15
Singapun akan seperti anjing, jika ada orang yang
demikian itu, suka ingin tau dan tidak pantas, jika kamu duduk berdampingan
nanti kamu akan tertular, sebaiknya jauhilah nak.
16
Ingat-ingatlah pesanku, pada
yang membaca surat ini, dan hormatilah orang tua, baik lahir maupun batin,
semua perkataanya turutilah, jangan menghina ajaran baik.
Baguz sekali
BalasHapusmakasih
BalasHapusatas bantuannya